Bombardementen Den Helder

Bombardementen

Naast Rotterdam heeft ook Den Helder een verleden met bombardementen gekend. Ruim 100 keer is deze stad tijdens de Tweede Wereldoorlog gebombardeerd.

Zeemijn op de Helderse zeewering

Augustus 1939

Den Helder verscherpt de kustverdediging: er komt een speciale kustwacht, langs de duinen komen wachtposten en in zee worden mijnen en andere versperringen gelegd. Ook de boeren zetten duizenden hectares land onder water.

Regelmatig klinkt het luchtalarm en ’s avonds oefenen de bewoners verplicht met het verduisteren van hun huizen.

Dag van de capitulatie

Zoals verwacht bombarderen de Duitsers als eerst de marineschepen die aangemeerd liggen in de haven van Den Helder. Er heerst grote onrust. Om het uur gaat het luchtalarm af. Den Helder weet alle Duitse aanvallen af te weren tot de capitulatie op 14 mei. Een uur na het bombardement op Rotterdam krijgt de commandant van Den Helder de volgende opdracht: “Havens versperren, vernielingen uitvoeren, zoveel mogelijk personeel en materieel naar Engeland zenden, meeste spoed, dit is de laatste telexorder, wij verbreken verbindingen en vernietigen telexmachines.”

Enkele uren hierna, laten drie Duitse vliegtuigen hun lading bommen los boven de binnenstad.

Rechts Hr.Ms. pantserschip Hertog Hendrik, midden Zr.Ms. schroefstoomschip 1ste klasse Van Speijk en links zeer waarschijnlijk Hr.Ms. onderzeeboot

21 juni 1940

Op deze dag vindt het volgende bombardement plaat: o.a. De Hoofdgracht, het marine hospitaal, het KIM, Erfprins, het natte dok en Hr.Ms. pantserschip Hertog Hendrik (1904-1972),  Zr.Ms. schroefstoomschip 1ste klasse Van Speijk (1887-1946) worden geraakt.

Veel inwoners van Den Helder ontvluchten de stad. Veel gevluchte en geëvacueerde bewoners verblijven tot het einde van de Tweede Wereldoorlog tientallen kilometers verderop: in de polder. Alleen al in het nabij gelegen Anna Paulowna, Julianadorp en Breezand wonen meer dan drieduizend inwoners van Den Helder. Ook zijn veel inwoners gevlucht naar Alkmaar, waar nu nog steeds een ‘Helderse Wijk’ is.

De Bevrijding

8 mei 1945

Rond half vijf in de middag, bereiken de eerste Canadese troepen Den Helder. De bevolking onthaalt de bevrijders met bloemen, gejuich en de Nederlandse driekleur. Kort daarna lopen duizenden Duitse militairen die zich hebben overgegeven door stad richting de haven. Daar zullen ze met schepen terugkeren naar Duitsland.

Door dit besluit, kunnen talloze vluchtelingen niet terug naar huis. Velen proberen toch met huisraad en al weer terug te keren naar Den Helder. In een razend tempo worden zoveel mogelijk huizen hersteld, soms wel zeventig per week. Ondanks het feit dat er nog niet genoeg woonruimte is voor zoveel mensen, wonen er aan het einde van 1945 alweer 25.600 mensen in de stad.

Canadese militairen en rijkswerf
Duitse krijgsgevangenen worden per landingsboot afgevoerd.
NIMH Beeldbank

Overige bombardementen